Handreiking | 8 mei 2024 | Leestijd 1 minuut

Transformatie naoorlogse wijken

Steden & regio's

De Nederlandse woonomgeving staat voor een ingrijpende verbouwing om duurzamer te worden, met meer ruimte voor groen, klimaatadaptatie, energie- en warmtetransitie, en de mobiliteitstransitie. Met name de naoorlogse woonwijken zijn op dit moment aan een kwaliteitsimpuls toe. Met een samenhangende aanpak gericht op het verbeteren van de leefomgevingskwaliteit in naoorlogse wijken kunnen we een groot gedeelte van het bestaand bebouwd gebied toekomstbestendig maken en gericht woningen toevoegen. Met de ontwikkeling van een handreiking ondersteunen we zo de uitvoering van de verduurzamingsopgave (energietransitie, klimaatadaptie, mobiliteit) in de woonwijken en ontsluiten we kennis over binnenstedelijk verdichten (wonen en werken). Zo kunnen we van de naoorlogse wijken de woonomgeving van morgen maken.

Marleen de Ruiter

Trekker Woonwijken van de toekomst

De handreiking voor Naoorlogse Wijken (zie pdf links of onderaan de pagina) raakt aan de twee andere thema’s binnen het perspectief Leefbare steden van Programma Mooi NL: ‘Groen en gezond leven in de stad: netwerken met meer ruimte voor natuur, bewegen en ontmoeten’ en ‘Stedelijke Knooppunten: een breder perspectief’. De bouwstenen, inrichtingsprincipes en instrumentarium uit deze handreikingen kunnen ook gebruikt worden in een aanpak voor naoorlogse wijken, en vice versa.

Deze handreiking beschrijft een stappenplan voor herstructurering van naoorlogse woonwijken, en is daarmee primair gericht op gemeenten. Daarbij is geen onderscheid gemaakt tussen stadsontwikkeling en stedelijk beheer: de betrokkenheid van beide organisatieonderdelen zijn noodzakelijk voor een integrale aanpak van zowel de openbare ruimte, de ontwikkeling van de wijk, en het toevoegen van woningen en voorzieningen. Wel wordt in de handreiking de samenwerking met wooncorporaties en netbeheerders en eventuele andere partners besproken, die noodzakelijk zijn voor een integrale aanpak. Daarnaast biedt de handreiking input en aanbeveling voor departementen en Rijksprogramma’s die beleid ontwikkelen in relatie tot naoorlogse wijken en de transities, zoals de Nota Ruimte, de NOVEX-verstedelijkingsgebieden en Programma Beter Benutten.

De handreiking biedt geen kant en klare oplossing. Keuzes op het lokale schaalniveau zijn contextafhankelijk en besluiten moeten door bestuurders van lokale overheden gemaakt worden. Wel maakt de handreiking de keuzes en ruimtelijke afwegingen daarachter inzichtelijk en bieden de informatie en handvatten om ze te maken. De handreiking brengt beschikbare kennis, voorbeelden en instrumentarium bij elkaar in een overzichtelijke aanpak. Daarbij signaleert het ontbrekende instrumenten en doet het aanbevelingen voor doorontwikkeling van de aanpak op zowel nationaal als decentraal niveau.

Download de handreiking Transformatie naoorlogse wijken

Kwaliteitsaanpak Mooi Nederland

Een goede omgevingskwaliteit is als belangrijk maatschappelijk doel vastgelegd in de Omgevingswet. Ruimtelijke kwaliteit betreft de ruimtelijke dimensie van omgevingskwaliteit. Alle ingrepen in onze fysieke leefomgeving hebben impact op de ruimtelijke kwaliteit van ons (stads)landschap. Het is de ambitie dat elke ingreep de ruimtelijke kwaliteit vergroot. Daartoe beschrijft Mooi Nederland een kwaliteitsaanpak die het ontwikkelen met kwaliteit ondersteunt. Deze kwaliteitsaanpak is bedoeld voor alle partijen die in gebieden werken aan ruimtelijke opgaven. Bijvoorbeeld de transitie van de landbouw en natuur, de energietransitie de aanleg van werklocaties, droge en natte infrastructuur en de ontwikkeling van onze steden.

Ontdek hier de kwaliteitsaanpak van MooiNL

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Steden & regio's
Kennis

Stedelijke knooppunten: een breder perspectief

De stedelijke ov-knooppunten zijn essentieel in de bereikbaarheid van Nederland en het realiseren van de mobiliteitstransitie. Voor de verdichtingsopgave (het toevoegen van woningen, werklocaties en stedelijke voorzieningen) in het stedelijk netwerk wordt dan ook vaak als eerste gekeken naar bestaande ov-knooppunten. Daar is de duurzame bereikbaarheid en de nabijheid van verschillende functies in potentie het grootst. Door deze knooppunten te ontwikkelen tot aantrekkelijke centrumgebieden en deze optimaal met elkaar te verbinden, kunnen we bereikbaarheid en nabijheid vergroten en bestaande ruimte en infrastructuur beter benutten. Hiermee voorkomen we overbelasting van het hoofdwegennet terwijl we de agglomeratiekracht en de ruimtelijke kwaliteit van het stedelijk netwerk en de landelijke omgeving vergroten.

Lees verder