Onderzoek | 9 mei 2024 | Leestijd 1 minuut

Rapport MooiNL: Ruimtelijke implicaties van de energietransitie in de stad

Steden & regio's Belevingswaarde Gebruikswaarde Toekomstwaarde

Het Programma Mooi Nederland stelt ruimtelijke kwaliteit (belevingswaarde, gebruikswaarde én toekomstwaarde) centraal bij het ordenen van de ruimte. Middels ontwerpend onderzoek worden op gebiedsniveau integrale handelingsperspectieven ontwikkeld, die laten zien hoe complexe opgaven zo gecombineerd kunnen worden dat de ruimtelijke kwaliteit versterkt wordt. Het onderzoeksrapport MooiNL ‘De energietransitie in de stad' is een verkenning vanuit het perspectief ‘leefbare steden en regio’s’ naar de opgaven, werkwijzen en kansen & conflicten die voortvloeien uit de energietransitie in de stad. Daarbij is er nadrukkelijk oog voor vragen en opgaven rondom de ruimtelijke kwaliteit en leefomgevingskwaliteit. Daarbij is er nadrukkelijk oog voor vragen en opgaven rondom de ruimtelijke kwaliteit en leefkwaliteit.

Aan de zuideroever van de rivier de Amer (tegenover Nationaalpark de Biesbosch) in Geertruidenberg ligt het Amercomplex met daarop twee operationele eenheden. De centrales voorzien een groot deel van Zuid-Nederland van elektriciteit. Het stadsverwarmingssysteem zorgt voor de verwarming van woningen in Tilburg en Breda en de glastuinbouwbedrijven rond Made. Foto: Rob Poelenjee.

Marieke de Vries

Trekker Stedelijke knooppunten

Marleen de Ruiter

Trekker Woonwijken van de toekomst

Loes van Wolferen

Trekker Groen en gezond leven in de stad

Context

De energietransitie is naast een technische en maatschappelijke opgave ook een ruimtelijke opgave. De energietransitie speelt op alle ruimtelijke schaalniveaus: van internationaal tot op straatniveau. Dit rapport focust op de ruimtelijke kant van de energietransitie in de stad, waarbij we in het achterhoofd houden dat de keuzes die op andere schaalniveaus worden gemaakt invloed hebben op de energietransitie in de stad.

De ‘energietransitie’ is een korte transitie; ze is eindig. Met de gestelde doelen voor 2030 en 2050 is immers een zekere deadline gegeven. Het is belangrijk te realiseren dat de energietransitie feitelijk een reeks aan kleine transities is: losse transities die soms niets met elkaar te maken hebben of geen invloed op elkaar hebben, maar die op andere momenten juist wel een samenhang kennen.

Doel van het rapport

Het rapport ‘De energietransitie in de stad’ bekijkt de ontwikkelingen in de stad vanuit de energietransitie. Daarnaast wordt de relatie tot andere opgaven beschreven. Dit rapport kan beleidsmakers en ontwerpers helpen inzicht te krijgen in de verschillende aspecten van de energietransitie in de stad en in welke kansen en uitdagingen er liggen. Het rapport biedt een overzicht van de betekenis van de energietransitie in de stad. Er worden geen ontwerpvoorstellen gegeven voor specifieke locaties. De technische maatregelen en inrichtingsprincipes kunnen niet rechtstreeks worden overgenomen, aangezien deze afhankelijk zijn van de context. Daarnaast is kennis van het lokale energiesysteem en van systeemkeuzes op hogere schaalniveaus essentieel. Wel biedt dit rapport aanknopingspunten om het gesprek te voeren met netbeheerders en gemeentelijke beleidsmedewerkers van het domein energie en ruimte over de opgaven die spelen op een specifieke locatie. Het rapport geeft inzicht in de keuzes die gemaakt moeten en kunnen worden.

Naast dit onderzoek zijn vergelijkbare onderzoeken uitgevoerd voor de mobiliteitstransitie en de transitie water en bodem sturend in de stad.

Download het rapport De energietransitie in de stad

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Steden & regio's
Kennis

Stedelijke knooppunten: een breder perspectief

De stedelijke ov-knooppunten zijn essentieel in de bereikbaarheid van Nederland en het realiseren van de mobiliteitstransitie. Voor de verdichtingsopgave (het toevoegen van woningen, werklocaties en stedelijke voorzieningen) in het stedelijk netwerk wordt dan ook vaak als eerste gekeken naar bestaande ov-knooppunten. Daar is de duurzame bereikbaarheid en de nabijheid van verschillende functies in potentie het grootst. Door deze knooppunten te ontwikkelen tot aantrekkelijke centrumgebieden en deze optimaal met elkaar te verbinden, kunnen we bereikbaarheid en nabijheid vergroten en bestaande ruimte en infrastructuur beter benutten. Hiermee voorkomen we overbelasting van het hoofdwegennet terwijl we de agglomeratiekracht en de ruimtelijke kwaliteit van het stedelijk netwerk en de landelijke omgeving vergroten.

Lees verder