Verslag | 4 december 2023 | Leestijd 3 minuten

Het programma Maakruimte voor MooiNL bestaat uit 3 kernteams, waarin 32 koplopers, bestaande uit publieke opdrachtgevers, ontwerpers en wetenschappers hun krachten bundelen. Gezamenlijk verkennen zij diverse benaderingen waarin ontwerp een waardevolle bijdrage kan leveren aan de belangrijkste ruimtelijke opgaven van deze tijd. Op 27 oktober kwamen de kernteams tijdens de Dutch Design Week (DDW23) voor de allereerste keer bijeen.

Quirine Winkler, projectleider Maakruimte voor MooiNL. Foto: about.today.

Chris van Langen

Coördinator Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp

De nadruk van Maakruimte voor MooiNL ligt op het opbouwen van een learning community, waarin de krachten gebundeld worden om van elkaar te leren en deze kennis breder te verspreiden. Quirine Winkler, de projectleider van Maakruimte voor Mooi Nederland, benadrukte dit doel tijdens de opening van de ochtend. Ze nam een week voor DDW23 het stokje over van Jetske van Oosten, de initiatiefnemer van Maakruimte voor Mooi Nederland.

Het bestaande remixen

Maakruimte voor Mooi Nederland streeft niet naar het creëren van een vast eindbeeld van Nederland. “Met deze groep van 32 kernteamleden hebben we heel diverse expertises – niet alleen architecten en stedenbouwkundigen, maar bijvoorbeeld ook social designers – waarmee we het repertoire van ontwerpen aan ruimtelijke vraagstukken willen verrijken”, aldus Van Oosten.

Quirine Winkler legde de nadruk op het streven naar verandering met wat er al is: “Ik zag een paar dagen geleden een hele mooie aflevering van NPO; De wereld van Dutch Design, met Malique Mohamud. Malique zei het heel mooi: “Alles is een remix. Alles wat ontworpen is, refereert ergens aan”. “Remixen is werken met wat er is en iets nieuws laten ontstaan.” Dat remixen is dan ook wat Winkler die ochtend met de kernteams wilde doen.

Foto: about.today
Foto: about.today

Zes expedities

De kernteams werken vanuit 3 perspectieven: ‘Duurzame landbouw & Natuur’, ‘Energie & Circulaire economie’, en ‘Leefbare steden & Regio’s’. Elk team gaat met een vraagstuk voor de toekomst aan de slag door te kijken wat er al is. Daarnaast ontrafelen de teams een casus die al succesvol is. De 3 kernteams dachten deze ochtend op DDW na over hoe het programma bestaande uit 6 expedities eruit moet komen te zien.

De groep van ‘Leefbare steden en regio’s’ gaat op expeditie naar Leeuwarden Oost. De groep legt zich voor 20 jaar vast aan deze ontdekkingstocht. Ook is er een expeditie die zich richt op het landelijk gebied Grenspark Groot Saeftinghe in Zeeland. Volgens Peter Veenstra, eigenaar en landschapsarchitect bij Lola Landscape Architects, een interessant gebied in een heel behouden hoek van Nederland.

Een derde expeditie werkt naar een soort hulpgroep om burn-outs te voorkomen. Lucas de Man gaf aan dat deze creatieve voorvechters, de mensen bij overheden en bedrijven die de ballen hebben om dingen te doen, meestal ook de mensen zijn die in een burn-out vallen. Voor hen is deze hulpgroep opgericht.

Tenslotte richten twee parallel lopende expedities zich op zowel lokaal niveau als op een meer systematisch niveau. Een wijk binnen Nederland waar de energietransitie tot een soort hefboom naar andere wijken wordt gemaakt om vervolgens te kijken wat er op systeemniveau moet veranderen.

Een kleine revolutie

Volgens Pallas Agterberg, Challenge Officer bij Alliander, ontketenen ze met Maakruimte voor Mooi Nederland eigenlijk een kleine revolutie. Hij bracht een casus in dat elke wijk over een x-aantal jaar iets moet hebben gedaan aan de energievoorziening. Wat als de bewoners gezamenlijk als opdrachtgever optreden? Welke nieuwe mogelijkheden zouden er dan ontstaan? En stel je zou het echt organiseren? Bij alle bekende projecten stuiten ze op obstakels als het gaat om financiering en regelgeving. Agterberg: “Het geheel aan regelgeving werkt averechts bij de opgave waar we voor staan. Dus we maken parallel aan de eerste casus een tweede traject dat zich richt op het systeemperspectief. Eigenlijk beginnen we een kleine revolutie.”

Maakruimte voor MooiNL talk

Na tours langs verschillende projecten van DDW23, werd de dag afgerond met een Maakruimte voor MooiNL Talk. Moderator Jetske van Oosten, auteur van het boek Maakkracht en kwartiermaker van de Maakruimte voor MooiNL community leidde het panelgesprek in. Op het podium stonden o.a. Jannemarie de Jonge, Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving, Roel Schoenmaker, ontwerper bij Cascoland, Ziega van den Berk, Landschapsarchitect bij MUST stedenbouw, en Bregje van Wesenbeeck, wetenschappelijk directeur bij Deltares, expert Nature-based Solutions en associate professor bij de TU Delft en jurylid van de EO-Wijers prijs.

Tijdens de talk stonden verschillende vragen centraal, zoals: hoe zorgen we voor nieuwe meer integrale manieren van (samen)werken? Hoe maken we dat aantrekkelijke toekomstbeeld tot realiteit? En wat vraagt dat van het samenspel van ontwerp, wetenschap en beleid?

Foto: about.today
Foto: about.today
Jetske van Oosten. Foto: about.today
Foto: about.today

Lees via MooiNL ABC: Maakruimte voor MooiNL

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Ruimtelijke kwaliteit

Een MooiNL begint bij Ruimtelijk Ontwerp

Chris van Langen is namens MooiNL coördinator van het Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp (ARO), een samenwerking tussen BZK en OCW. De inzet van ruimtelijk ontwerp is bij MooiNL een belangrijke voorwaarde voor het verwezenlijken van Ruimtelijke kwaliteit. Het ARO is dan ook onderdeel van MooiNL. Het richt zicht immers op het versterken van de inzet van ruimtelijk ontwerp als methode bij het tegemoet treden van de grote maatschappelijke opgaven. Tegelijkertijd is het onderdeel van het cultuurbeleid, omdat het ook het ruimtelijk ontwerp als culturele daad agendeert. In deze column licht Chris graag het waarom, hoe en wie toe.

Lees verder