Kennis | 27 maart 2024 | Leestijd 1 minuut

Het aanleggen van collectieve warmtenetten vraagt om een visie van de overheid

Energie & economie

Hoe verdelen we de beperkte ruimte en hoe richten we die in? En bovenal: hoe doen we dat met oog voor ruimtelijke kwaliteit? In samenwerking met programma MooiNL staat Blauwe Kamer (tijdschrift voor landschapsarchitectuur en stedenbouw) in een zesdelige artikelenreeks stil bij de voornaamste thema’s en vraagstukken. In deze aflevering staat de focus op collectieve warmtenetten, waarbij het dorp Nagele als voorbeeld wordt genomen. Daarnaast beantwoordt Jasper Groos, MooiNL-trekker Energienetwerken, vragen over collectieve warmtenetten. "Het zou mooi zijn als de rijksoverheid collectieve warmtenetten - gevoed door bijvoorbeeld restwarmte of geothermie - een duw in de rug geeft."

Jasper Groos

Trekker Energienetwerken

In 2018 wint het plan ‘Nagele in Balans’, ontworpen door een consortium bestaande uit Sacon Architecten, milieukundig ontwerpbureau Boom, ingenieursbureau Innax en Hogeschool Windesheim, de prijsvraag van Bewonersvereniging Dorpsbelang Nagele en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) met als doel het dorp Nagele een kwaliteitsimpuls te geven. Het plan omvat een volledige collectieve warmtevoorziening, gevoed door de zon. Op de platte daken van Nagele worden zonnecollectoren geplaatst die warmte leveren aan een ‘seizoenberging’. Via een warmtenet wordt deze warmte vervolgens naar de woningen geleid, waar het wordt gebruikt voor verwarming en het verwarmen van tapwater. De overtollige warmte blijft in de berging opgeslagen en wordt aangesproken in de winter, als de zon niet krachtig genoeg is.

Geen eenvoudige opgave

Het plan wordt in 2018 direct aangemeld voor het Programma Aardgasvrije Wijken, waarbij gemeenten een project als proeftuin kunnen indienen. Als Nagele in Balans wordt geselecteerd lijkt niets de uitrol van het warmtesysteem nog in de weg te staan. Maar ondanks het doordachte ontwerp, het brede draagvlak en de innovatieve techniek die ermee gepaard gaat, blijkt de realisatie geen eenvoudige opgave te zijn. Ruut Schalij, voorzitter Bewonersvereniging Dorpsbelang Nagele geeft aan dat het aanleggen van warmtenetten vraagt om een visie van de overheid. Jasper Groos sluit zich hierbij aan: ‘Formeel gezien beschouwt het ministerie van Economische Zaken – die de energietransitie onder haar hoede heeft – warmte als een lokale opgave. Vooral gemeenten moeten daar oplossingen voor vinden. Bij BZK vinden we die opstelling niet langer houdbaar. Duurzame warmtenetten komen op lokaal niveau namelijk moeilijk van de grond. Het is voor woningcorporaties, gemeenten en bewoners vaak te duur en te ingewikkeld. Dus is regionale of nationale hulp nodig om dit soort projecten vlot te trekken.’

Lees nu het artikel ‘Eenvoudig plan, lastige uitvoering’ in de pdf, links op deze pagina.

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Energie & economie
Kennis

Energienetwerken: ruimtelijk vormgeven energietransitie

De handreiking van Energienetwerken (zie pdf links of onderaan de pagina) presenteert drie exemplarische inrichtingsconcepten, die handelingsperspectief bieden voor het vormgeven van het energiesysteem in de fysieke leefomgeving. Deze inrichtingsconcepten zijn onderdeel van een ontwerpmethode die erop gericht is om bij keuzes in het energiesysteem nu alvast rekening te houden met mogelijke ontwikkelingen tot 2050 en 2100. Op basis van vier typen ingrediënten en verschillende inrichtingsprincipes hebben Bright, Generation.Energy en Groen Licht drie inrichtingsconcepten uitgewerkt: Hub der hubs, Energiemozaïek en Win-win.

Lees verder