Interview | 2 mei 2024 | Leestijd 1 minuut

Boeren die biobased bouwmaterialen produceren, zo gaat dat in Ommen

Gebiedsontwikkeling.nu ging op reportage naar Ommen om te kijken hoe boeren en bouwers al aan de slag zijn met biobased (ver-)bouwen. Ook komt MooiNL-coördinator Biobased (ver)bouwen Hanna Lára Pálsdóttir aan het woord over waarom biobased bouwen interessant is voor zowel de duurzaamheidswinst voor de bouw als voor de transformatie naar een toekomstbestendige landbouw.

Almere, 06-10-2022, Floriade, natural paviljoen, houtbouw, natuurlijke materialen, circulaire materialen. The Natural Pavilion is het antwoord op het Floriade-thema ‘Growing Green Cities’. The Natural Pavilion laat zien dat er oplossingen zijn voor het tekort aan energie, grondstoffen en woningen. Het paviljoen toont een meer duurzame manier van landbouw, verstedelijking en klimaatadaptatie en het herstellen van de biodiversiteitgroene oplossingen zoals biobased bouwen, slimme waterbuffering, duurzaam funderen en parametrisch ontwerpen. Nationaal Programma Circulaire Economie 2023-2030. Foto: Tineke Dijkstra.

Hanna Lára Pálsdóttir

Trekker Biobased (ver)bouwen

“Zowel de bouw en landbouw lopen in Nederland vast. En biobased bouwen kan voor beide een oplossing zijn,” zegt Hanna Lára Pálsdóttir. Ze is programmaleider biobased bouwen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In die rol werkte ze samen met vele partners en Boom Landscape aan een recente handreiking op gebiedsniveau van Mooi Nederland, een programma van de overheid voor ruimtelijke kwaliteit: biobased (ver)bouwen, naar een landschap met biobased bouwmaterialen.

Biobased bouwen is niet alleen interessant vanwege de duurzaamheidswinst voor de bouw, legt ze uit, maar kan ook helpen bij de transformatie naar een toekomstbestendige landbouw. Pálsdóttir: “Gewassen voor de bouw zijn bijvoorbeeld een uitkomst voor gebieden die kampen met droogte of overbemesting. Lisdoddes kunnen goed groeien op natte grond, dus ook in wateropslagplekken. Riet neemt stikstof op, daarmee kun je stikstof die opgeslagen ligt in het veenlandschap ‘uitmijnen’.” In een rekentool die De Natuurverdubbelaars ontwikkelden voor Mooi Nederland kunnen zowel de economische als deze maatschappelijke baten van gewassen voor de bouw worden vergeleken met reguliere teelten.

Diverser landschap

Als met de Nationale Aanpak Biobased Bouwen de productie en het gebruik wordt opgeschaald, dan zal dat invloed hebben om het landschap. “Biobased bouwen betekent niet dat we de ene monocultuur vervangen door de andere, biobased materialen zijn ook een kans om het landschap diverser te maken”, zegt Pálsdóttir. Landschapsarchitect Philomene van der Vliet tekende voor de handreiking tientallen bouwstenen en landschapsconcepten waarin biobased gewassen op zand-, veen- en kleigronden een plek krijgen. Denk aan strokenbouw, roterende teelten, agroforestry – waarbij bebossing en landbouw worden afgewisseld en landbouw afgewisseld met vee en bosbouw. Wat waar kan of handig is hangt af van veel factoren, zoals het bodemtype, de aanwezigheid van natuurelementen en ook stedelijk landschap. Pálsdóttir: “Het zijn archetypische concepten, die we graag met de ketenregisseurs van Building Balance in de praktijk willen brengen.”

Mochten financiering en vraag naar biobased bouwmaterialen verder op gang komen, is dus de hoop dat de boeren zelf zullen overstappen op de verbouw van de materialen. Pálsdóttir: “Sommige boeren vinden dit ontzettend leuk en zien perspectief, maar anderen hebben andere zorgen, wellicht een schuld of zitten in een ander vaarwater.”

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Landbouw & natuur
Kennis

Biobased (ver)bouwen: Naar een landschap met biobased bouwmaterialen

Het thema Biobased (ver)bouwen is één van de drie thema’s binnen het Mooi Nederland perspectief Landbouw & Natuur. Per thema worden er handreikingen gemaakt. De handreiking Biobased (ver)bouwen (zie pdf links of onderaan de pagina) is bedoeld voor overheden, maatschappelijke partners en grondeigenaren, die biosbased gewassen voor de bouwsector onderdeel willen maken van hun (gebieds)transitie. Bij de implementatie en het toepassen van de handreiking sluiten we aan bij de uitvoering van de Nationale Aanpak Biobased Bouwen. Binnen deze aanpak is de ambitie om 50.000 hectaren biobased bouwmaterialen te telen tot 2030.

Lees verder