Handreikingen | 30 oktober 2024 | Leestijd 3 minuten

Werken aan MooiNL: 8 handreikingen op gebiedsniveau

Met de inzet van ontwerpend onderzoek-allianties heeft MooiNL een set van acht handreikingen ontwikkeld, bedoeld om concrete handelingsperspectieven aan te reiken voor het werken aan ruimtelijke opgaven op concrete plekken, van binnenstad tot buitengebied. Het initiatief voor het maken van deze handreiking komt voort uit het programma Mooi Nederland. Het programma is in de zomer 2022 van start gegaan onder aanvoering van de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Gido ten Dolle

Programmamanager

Het programma heeft de ambitie om het belang van ruimtelijke kwaliteit bij de toekomstige inrichting van ons land te borgen. Inzet van het programma is het werken aan aangename leefomgevingen: concrete plekken waar het prettig verblijven is (belevingswaarde), plekken die onze natuur en aarde niet uitput maar voedt en beschermt (toekomstwaarde) en waar we fysieke leefomgevingen doelmatig hebben ingericht, zodat verschillende functies elkaar versterken. (functionele waarde). Kortom: plekken die bij elkaar opgeteld leiden tot een mooier Nederland, nu en in de toekomst.

Bouwstenen nieuwe Nota Ruimte

We zien in toenemende mate strijd om de schaarse ruimte: waar moeten we windmolens plaatsen en hoe gaan we om met het inpassen van grootschalige distributiebedrijven? Om de kwaliteit van de leefomgeving op orde te houden maar tegelijk wel ruimte te geven aan nieuwe ontwikkelingen, zijn keuzes en regie nodig. Niet elke ontwikkeling past overal. We zullen moeten kiezen en werken aan slimme combinaties en oplossingen. De Minister voor VRO heeft om deze reden de ambitie uitgesproken een nieuwe Nota Ruimte te maken. Een nota waarin deze structurerende keuzes gemaakt worden, en slimme oplossingen worden aangereikt, vanuit een brede integrale blik op de verwachte opgaven van de toekomst van ons land, en het gewenste effect daarvan op de ruimte.

Het programma Mooi Nederland levert concrete bouwstenen aan voor deze nieuwe Nota Ruimte, met name vanuit het perspectief van ruimtelijke kwaliteit. Bouwstenen die in de vorm van concrete adviezen vaak ook meteen toepasbaar zijn in de uitvoeringspraktijk van vandaag. Het programma werkt op twee niveaus aan een uitwerking. Op het niveau van heel Nederland worden wenkende toekomstperspectieven geschetst met integrale toekomstbeelden richting 2030, 2050 en 2100. Op het niveau van de gebieden ontwikkelen we concrete inrichtingsconcepten voor een aantal belangrijke thema’s en tonen we beschikbare instrumenten voor realisatie daarvan. De handreikingen zijn opgesteld door brede allianties van organisaties, direct betrokken bij de problematiek die geadresseerd wordt en bedoeld voor de coördinerende partijen in gebieden, zoals provincies, gemeenten en gebiedscoöperaties.

Aansluiten op de praktijk

De adviezen in de handreikingen zijn opgesteld met ontwerpend onderzoek als leidende methode. Bij elke handreikingen is een ontwerpbureau gevraagd het voortouw te nemen, en hebben de alliantiepartners meegedacht om de uitkomsten goed te laten aansluiten op de praktijk. In de handreikingen is inspiratie ontleend aan samenwerking met studiegebieden. De handreikingen geven op deze manier een grote rijkdom aan inzichten die makkelijk toe te passen zijn in concrete gebiedsprocessen of ontwikkelingen. De handreikingen werken als een goed kookboek: de recepten stellen de gebruikers in staat om overheerlijke maaltijden te serveren met veel kwaliteit. Natuurlijk staat het u vrij om van de recepten af te wijken als u op basis van de eigen specifieke lokale omstandigheden en inzichten tot betere resultaten kunt komen. De handreikingen zijn daarmee geen blauwdruk. Niettemin geven zij wel een houvast hoe op specifieke locaties in het land een echt Mooi Nederland voor een ieder in het verschiet ligt.

Hopelijk helpen de adviezen uit de handreikingen u verder en bieden ze voldoende houvast om met partners in uw gebied te leven met meer kwaliteit. Voor vragen of adviezen kunt u zich wenden tot de collega’s van het programmateam Mooi Nederland. U vindt hun gegevens op de Contact & Team-pagina.

Succes met uw bijdrage aan een Mooi Nederland!

De 8 handreikingen op gebiedsniveau

Duurzame landbouw & natuur

Biobased (ver)bouwen: naar landschappen met biobased bouwmaterialen

Overgangsgebieden in transitie: naar iconische cultuurlandschappen

Groenblauwe dooradering: naar verweven landbouw en natuur

Energie & circulaire economie

Energienetwerken: ruimtelijk vormgeven energietransitie

Clusters van grootschalige bedrijfsvestigingen

Leefbare steden & regio’s

Stedelijke knooppunten: een breder perspectief

Transformatie naoorlogse wijken

Groen en gezond leven in de stad: netwerken met meer ruimte voor natuur, bewegen en ontmoeten

Ontdek gerelateerde artikelen en kennis

Ruimtelijke kwaliteit
Kennis

2024: werken aan Ruimtelijke kwaliteit

Tijdens haar tweede partnerevent op 7 december 2023 presenteerde Mooi Nederland de oogst van de ontwerpend onderzoeken naar wenkende toekomstperspectieven (richting 2050 en 2100) en concrete handelingsperspectieven op gebiedsniveau (richting 2030). Deze ‘producten’ laten zien hoe Mooi Nederland, vanuit het Rijk en met partners in het land, Ruimtelijke kwaliteit wil versterken. Ruim 200 alliantiepartners en andere stakeholders, van beleidsmakers via ontwerpers tot ruimtemakers uit heel Nederland, wogen de resultaten. Doel: samen kijken waar kansen liggen om aan de slag te gaan met Ruimtelijke kwaliteit.

Lees verder